सहित्य

१ पौष, झापा । झापाको शिवसताक्षीमा कोशी प्रदेश कै ठूलो चासोक तङ्नाम (न्वागी पर्व) धूमधामसँग मनाइएको छ । लिम्बू समुदायले आफ्नो महान् पर्वका रूपमा यो पर्व मनाएका हुन् । किराँत लिम्बू समुदायले विविध मौलिक सांस्कृतिक गतिविधिसहित चासोक तङ्नाम मनाएका छन् । नयाँ अन्नबाली भित्र्याउने र उपभोग गर्न (खान थाल्ने) सुरु गर्ने समयको रूपमा चासोक तङ्नाम मनाएको लिम्बू समुदायले जनाएका छन् । लिम्बू भाषामा ‘चासोक’ को अर्थ न्वागी र ‘तङ्नाम’ को..

१० भदौ, इलाम । इलाम जिल्लाका चर्चित वाद्यवादक राम दियालीको आइतबार अपराह्न निधन भएको छ । फोक्सोसम्बन्धी समस्याका कारण ८६ वर्षको उमेरमा उनको निधन भएको हो । इलाम नगरपालिका–७ घर भएका दियालीले नेपाली गीत–संगीतमा महत्वपूर्ण योगदान दिएका छन् । पूूर्वीय संगीतको पाठशालाझैं रहेको भारत दार्जिलिङमा वाद्यवादन सिकेर इलामलाई समेत आधुनिक र तारबाजाको प्रयोगतर्फ र्डोयाउनमा दियालीको अतुलनीय योगदान गरेको संगीतकर्मी सम्झिन्छन् । १९९५ सालमा इलाममै जन्मेर उनी २०१०।०१२ सालतिर भारत दार्जिलिङमा..

२२ फागुन, सर्लाही । सर्लाहीमा १२ वर्षीया बालिका बलात्कारको आरोपमा एकजना पक्राउ परेका छन् । पक्राउ पर्नेमा सर्लाहीको ईश्वरपुर नगरपालिका–१० का टेके सार्की रम्तेल छन् । जिल्ला प्रहरी कार्यालय सर्लाहीका एसपी दयानिधि ज्ञवालीका अनुसार सार्कीले ११ महिनाअघि ईश्वरपुरकै फुलजोर खोलामा एक बोल्न नसक्ने बालिकालाई बलात्कार गरेर फरार भएका थिए । उनीलाई सर्लाही प्रहरीको टोलीले ११ महिनापछि उनकै घरबाट पक्राउ गरेको हो । प्रहरीका अनुसार सार्कीले गएको वैशाखमा ती बालिकालाई बलात्कार..

१३ फागुन, इलाम । इलामको फाकफोकथुम गाउँपालिकामा ज्ञानदिलदास सम्मेलन सम्पन्न भएको छ । सन्तकवि ज्ञानदिलदासको जन्मभूमि फाकफोकथुम आमचोकलाई धार्मिक र पर्यटकीय क्षेत्रको रुपमा विकास गर्न फाकफोकथुम गाउँपालिकामा साहित्य सम्मेलन सुरु भएको थियो । सन्तकवि दासको जन्मभूमिलाई धार्मिक र पर्यटकीय क्षेत्रको रुपमा विकास गर्न गाउँपालिकासहित त्यस क्षेत्रका स्थानीय बासिन्दा लागिपरेका छन् । ज्ञानदिलदासको जन्मभूमि आमचोकको पहिचानसहित उनले नेपाली साहित्य, समाज सुधार र धार्मिक क्षेत्रमा गरेको योगदानको प्रचारप्रसार गर्ने उद्देश्यले शुक्रबार देखि..

१७ माघ, बुटवल । कानुन न्याय तथा संसदीय मामिलामन्त्री धनराज गुरुङले टिआरसी विधेयक भए सहमतिमा र नभए प्रक्रियाबाट टुंगो लगाउने बताएका छन । उनले यही माघ २२ गतेदेखि बस्ने हिउँदे अधिवेशनलाई सरकारले विधेयक निर्माणको अधिवेशनको रुपमा अगाडि बढाएको बताए । उक्त विधेयक अधिवेशनमा टिआरसी विधेयक, प्रहरी, निजामती कर्मचारी लगायतका संविधान कार्यान्वयनसँग जोडिएका २०–२५ वटा विधेयक पेस गर्ने तयारी भएको जानकारी गराए । नेपाल प्रेस युनियन रुपन्देहीले आज बुटवलमा आयोजना गरेको..

२७ कार्तिक, इलाम । सायद, यहाँ संसारी कान भएको भए झुपडीबाट आवाज आउँथ्यो होला बलत्कारको चीत्कार महलमा परिकार सडकमा गाडीको आवाज सट्टा भोेकको हरन बज्थ्यो हो । रेडियो स्टेशनबाट सीमसारमा; पानी बारीमा; बाली सट्टामा बलत्कार गरेको लास हुँदो हो । यहाँ अवार्ड पाएको प्रेमिल उपन्यासको अन्त्य बच्चा अलपत्र नहरमा फ्यालेपछि हुँदो हो । संसारी कानको प्रत्येक ब्यक्ती युजर्स हुँदो हो । र संसारी कानको फाउण्डरले घोषणा गर्दाे हो । म..

२० भाद्र, झापा । एक्लै छु नहेप्नुस्, कुनै दिन मेरोपनि आफ्नोपन हुनेछ, छोडी त गैहाल्नुभयो हेर्नुस कसैको आगमन हुनेछ, अस्ताउँन लागेको घाम भनी हेप्न सम्म हेप्नु भयो, नयाँ किरण लिएर उदाउँछु, पक्का मेरो वचन हुनेछ, छोडी गएनी मर्दिन म, आउलान नि कोहि जिन्दगीमा आएसी देख्दा त्यो मायाको जोडि भित्रभित्रै जलन हुनेछ, गल्ती गर्दा सुझाव दिनुको सट्टा कुरा काट्ने समाज लाग्छ मरेपछी मात्र समाजमा मेरो मुल्यांकन हुनेछ, पहल नगरी भाषण दिदा..

२९ असार, काठमाण्डौँ । नेपाली साहित्यका आदिकवि भानुभक्त आचार्यको २०७ औँ जन्मजयन्ती आज देश तथा विदेशका विभिन्न स्थानमा समेत विविध कार्यक्रमको आयोजना गरी मनाइँदैछ । यस वर्ष कोरोना भाइरसको सङ्क्रमण फैलनसक्ने भएकाले भौतिक दूरी आयोजना गरेर मात्र कार्यक्रम गरिने जनाइएको छ । सार्वजनिक कार्यक्रममा उपस्थित हुन नसक्नेले भने घरघरमा नेपाली भाषामा भावानुवाद गर्नुभएको रामायण पाठ गरी भानुजयन्ती मनाईदैँछ । सरल नेपाली भाषामा लेखिएको अयोध्याका राजा रामको जीवनीलाई भावानुवादसहितको ‘रामायण’ प्रस्तुत..

२८ असार, इलाम । यस बर्षको ‘जसुदा स्मृति पुरस्कार २०७७’बाट पाँचथरका साहित्यकार देबेन्द्र शक्तेन पुरस्कृत हुनुभएको छ । भानु प्रतिमा संरक्षण तथा साहित्य सम्बद्र्धन इलामले हरेक वर्ष प्रदानगर्ने पुरस्कारबाट शक्तेन यसवर्ष पुरस्कृत हुनुभएको हो । फाल्गुन्दगा उँपालिका–३ पाँचर स्थित चिम्फुलाका साहित्यकार शक्तेनलाई आज एक कार्यक्रमका विच पुरस्कार प्रदान गरिएको हो । आफ्नै गाउँको कुनामा चुपचाप बसेर साहित्य सृजना गर्ने शक्तेनलाई नगद रु ११ हजार १ सय ५० रुपैयाँ र सम्मानपत्रले..

८ असार, झापा । कहिँ रोगले कहिँ भोकले अनिकाल हुँदैछ । तिम्रो लापरबाहीले मेरो देश कंगाल हुदैछ । म एकोहोरीनुको कारण सोधिरहन्छिन आमा कसरी भनु निष्ठुरीले छाडेपछि यस्तो हाल हुँदैछ । तसर्थ अतीत नकोट्याउन अनुरोध थियो महाशय, मान्दै मानेनौ दिनानुदिन आँखा फेवाताल हुँदैछ । मेरो अग्नि परीक्षा लिनुहोस यो देशप्रेमको, मस्तिष्क स्वाधीनता बचाउने दह्रो पर्खाल हुँदैछ । अब राष्ट्रवाद भाषणमा मात्र सिमित नहोस्, के गर्याै देशको लागि जनताको को सवाल..