पलेशाले जितिन पेरिस ओलम्पिकमा कांस्य: नेपाली खेलकुद इतिहासकै ठूलो पदक

ओलम्पिक संरचनामा नेपाली खेलाडीले पदक जित्नु धेरै टाढाको विषय थियो । त्यसमाथि पारा खेलाडीको हैसियतमा त झन् कठिनभन्दा कठिन । तर, ती सबै दायरा तोड्दै पलेशाले दोस्रो ओलम्पिक सहभागितामै देशलाई पदक दिलाएकी छन् । पेरिसस्थित ग्रान्ड प्यालेसमा उनले पदक जित्दा यहाँ शुक्रबार मध्यरात भइसकेको थियो । त्यसैले उनको पदक खुसीले आम नेपालीको शनिबार बिहानीलाई उत्साहप्रद बनायो ।

उनले पारा तेक्वान्दोको के–४४ विधाअन्तर्गत महिला ५७ केजी तौल समूहमा पदक जितेकी हुन् । पलेशाले सर्बियाकी मरिजा मिचेभविरुद्ध १५–८ स्कोरको नतिजा निकाल्दै कांस्य जितिन् । अर्को कांस्य ब्राजिलकी कार्डोसो फर्नान्डेजले जितिन् । यिनै ब्राजिलीसँग क्वाटरफाइनलमा नहारेको भए पलेशा माथिल्लो पदकसम्म पुग्ने थिइन् । तर, संघर्षपूर्ण खेलमा उनी १०–८ स्कोरले पराजित भइन् । त्यसपछि पलेशा रिपिचेजबाट कांस्यमा पुगेकी हुन् । यसपल्ट क्वाटरफाइनल पराजितलाई मात्र रिपिचेजको मौका दिइएको थियो ।

पलेशासँग टोकियो पारा ओलम्पिकमा पदकसामुन्ने पुगेर पनि जित्न नसकेको पीडा थियो । कोरोना महामारीका कारण छनोट प्रतियोगिता खेल्न नपाएर वाइल्ड कार्डको सहारामा टोकियो पुगेकी पलेशाले दुई खेल जित्दै कांस्य पदक भिडन्तको स्वाद लिइसकेकी थिइन् । तर, चिनियाँ ली युझीसँग पराजित हुँदा पदकविहीन हुनुपर्‍यो । यसपालि अर्को पोलबाट फाइनल पुगेकी युझीले स्वर्ण नै जितिन् । उनले टर्कीकी गुमेज गुर्दललाई ११–० ले हराएर स्वर्ण जितेकी हुन् ।

टोकियोमै दुई खेल जितेर इतिहास बनाइसकेकी पलेशा यस पटक आफूलाई अझै बलियो बनाएर ओलम्पिकको मञ्चमा उत्रिएकी थिइन् । झन्डै एक महिना बेलायतमा प्रशिक्षण गरेकी पलेशाले एसियाली खेलकुदमा ऐतिहासिक कांस्य र एसियाली ओलम्पिक छनोट चरणमा स्वर्ण जितेकी थिइन् ।

पलेशाले राउन्ड अफ १६ को खेलमा भेनेजुएलाकी मोरालेस भलेरियालाई एकपक्षीय रूपमा ३१–० अंकले हराएर सुखद सुरुआत गरेकी थिइन् । क्वाटरफाइनलमा शीर्ष वरीयताकी ब्राजिली खेलाडी फर्नान्डेजसँग हारेपछि भने रिपिचेजमा

धकेलिइन् । रिपिचेजको पहिलो खेलमा आयोजक राष्ट्र फ्रान्सकी चौथो वरीयताकी सोफी कार्भजनलाई २–१ स्कोरले हराएपछि पलेशाको पदक भिडन्तको प्रतिद्वन्द्वीमा सर्बियाली मरिजा आइपुगिन् । मरिजा तिनै खेलाडी थिइन्, जसलाई पलेशाले टोकियोमा पनि हराएकी थिइन् ।

पलेशाविरुद्ध बदला लिने सुरमा थिइन् मरिजा । ५ मिनेटको प्रतिस्पर्धामा दुई मिनेट बाँकीसम्म मरिजाले ५–४ को अग्रता लिइरहेकी थिइन् । तर, एक मिनेट बाँकी हुँदा पलेशाले खेल ७–७ अंकको बराबरीमा ल्याइन् । त्यसपछि आक्रामक देखिएकी पलेशाले लगातार किक प्रहार गर्दै अंक बटुलेर नतिजा आफ्नो पक्षमा पारिन् ।

पलेशाले मरिजासँगको खेलबारे भनिन्, ‘खेलमा उनी हाबी भइसकेकी थिइन्, ७–७ अंकले बराबरी भयो । जे नि हुनसक्ने स्थिति थियो । तर, उसलाई टोकियोमा हराइसकेको सम्झे, त्यसले मलाई थप ऊर्जा मिल्यो अनि आक्रामक बनेर आफ्नो खेल खेल्न थालें । त्यसपछि लगातार अंक लिएँ ।’

जितपछि पलेशाले आफूले जितेको पदक आफ्नोमात्र नभई नेपाल र सबै नेपालीको भएको बताएकी छन् । मिहिनेत गरेअनुसार पदक जितेको बताउँदै उनले भनिन्, ‘मैले जितेको पदक मेरोमात्र होइन, नेपाल र सबै नेपालीको हो । हामीले अब गर्वसाथ भन्न सक्छौं, हाम्रो पनि ओलम्पिक पदक छ ।’

सबैको भरोसा कायम राख्दै ओलम्पिकमा पदक जित्न पाएकोमा गौरवान्तित र खुसी महसुस भएकाले बताउँदै उनले थपिन्, ‘देशका लागि एउटा ठूलो पदक उपहार दिन पाएकोमा अत्यन्तै खुसी छु ।’

लामो समयदेखि पलेशालाई प्रशिक्षण गराइरहेका पारा तेक्वान्दो प्रशिक्षक कविराज नेगी लामाले पलेशाबाट जसरी पदक अपेक्षा गरिएको थियो, त्यसलाई उनले पूरा गरेर सम्पूर्ण नेपाली र नेपाली खेलकुदलाई खुसी पारेको बताए ।

पारा खेलकुदबाट ११ भन्दा बढी अन्तर्राष्ट्रिय पदक जिताइसकेका लामाले भने, ‘टोकियोमा हामी पदकबाट छुटेका थियौं, आज पलेशाको निरन्तर मिहिनेत, हाम्रो प्रयासले पेरिसमा पदक जितेका छौं, यो पदक खुसी सबै नेपालीमा बाँड्न चाहन्छौं ।’

पलेशाले सबै नेपाली शिर ठाडो र छाती चौडा पारेको बताउँदै लामाले थपे, ‘नेपाली खेलाडीले पनि ओलम्पिकमा पदक जित्न सक्छ र ? भन्ने प्रश्नको जवाफ पलेशाले दिएकी छिन् । लगानी र मिहिनेत गर्‍यौं भने हामी जहाँ पनि पदक जित्न सक्षम हुन्छौं ।’

पलेशाले जितपछि सर्वप्रथम आफ्नो आमाबुवालाई धन्यबाद दिइन्, उहाँहरूले सानैदेखि सधैं खेल्नमा उनको हौसला भरिरहे । काठमाडौं बागबजार निवासी प्रदीप र मनीता गोवर्धनका तीन छोरीमध्ये पलेशा माइली हुन् । जुलाईमा मात्र उनी २१ वर्षको उमेर प्रवेश गरेकी थिइन् । पलेशाले प्रशिक्षक लामा, म्यानेजर रामचन्द्र श्रेष्ठसहित खेलकुद परिषद, पारा ओलम्पिक कमिटी, तेक्वान्दो संघ, शुभचिन्तकलगायत सबैलाई धन्यवाद दिँदै अझ राम्रो तयारी गर्न सके योभन्दा ठूलो उपलब्धि हासिल गर्न सक्ने विश्वास व्यक्त गरिन् ।